%0 Journal Article %T مسیر توسعه‌ی ایران به کدام سمت است؟ تنوع بخشی مرتبط یا غیر مرتبط %J فصلنامه مدیریت توسعه فناوری %I سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران با همکاری انجمن مدیریت فناوری ایران %Z 2008-5060 %A سیمایی, نوا %A قاضی نوری, سید سپهر %A ملکی, علی %A شایان, علی %D 2021 %\ 11/22/2021 %V 9 %N 3 %P 11-36 %! مسیر توسعه‌ی ایران به کدام سمت است؟ تنوع بخشی مرتبط یا غیر مرتبط %K تنوع بخشی مرتبط %K تنوع بخشی غیر مرتبط %K پیچیدگی اقتصادی %K فضا محصول %R 10.22104/jtdm.2022.5163.2867 %X هرچند واکاوی علل، عوامل و مختصات مسیرهای توسعه ­یافتگی  کشورها، همواره از زمینه‌های مورد علاقه پژوهشگران بوده، اما تنها در سال­‌های اخیر محققان به ­دنبال کمّی­ کردن و ارائه شاخص برای این مسیرها  بوده ­اند. یکی از رویکردهای نوآیند در این رابطه «اطلس پیچیدگی اقتصادی» نام دارد که با این هدف بنیان گذاشته شده است. بر اساس این رویکرد، مشخص می شود که اگرچه معمولاً کشورهای توسعه یافته، رشد اقتصادی خودرا بر اساس مسیر"تنوع‌بخشی مرتبط" بنیان نهاده اند؛ یعنی به ­سمت صنایع مشابه صنایع موجود خود حرکت کرده ­اند؛ اما در سال ­های اخیر مشاهده شده است که کشورهایی نیز  از مسیر تنوع‌بخشی غیر­مرتبط برای توسعه ­ی خود بهره برده ­اند. در این میان، سؤال این است که مسیر توسعه­ ی ایران چگونه بوده است؟ مرتبط یا غیر­مرتبط؟ برای پاسخ به این سؤال­ ها، مقاله حاضر، 92 کشور و 727 محصول از سال 1962 تا 2016 را مورد بررسی قرار داده تا اولاً مسیرهای توسعه غیر­مرتبط کشورها را بشناسد و ثانیاً از طریق مقایسه تحلیلی، به ­درک بهتری از مسیر طی شده ایران دست یابد. نتایج نشان داد که تمرکز در صنایعی مانند صنعت نفت و معدن که درزمره صنایع اولیه است از یک‌سو و تعداد کمِ محصولات غیر­مرتبط از سوی دیگر، باعث شده است، ایران در صنایعی که عمدتاً بر منابع طبیعی استوار است به ­دام افتاده و نتواند در مسیر توسعه­ ی خود به ­سمت محصولات متنوع ­تر گام بردارد. %U https://jtdm.irost.ir/article_1136_39b637ea936714dc3737fff41b69db2e.pdf